МБОУ Нахаринская СОШ МР «Мегино-Кангласский улус»
Иитээччи: Попова Туйара Егоровна
Категория: үрдүк
ООД
Аттарыыга дьарык конспега.
Орто бөлөх. Тема: «Сааскы айыл5а».
Сыала:
О5о сааскы айыл5аны аттаран ойуулаан оӊоруута.
Соруктар:
Кумаа5ынан араас ньымалары туттан үлэлииргэ үөрэтии.
О5о толкуйа, айар дьо5ура сайдарыгар,илии былчыннарын сайыннаран, о5о илиитэ имигэс буоларыгар олук ууруу.
Са5алаабыт улэтин тиhэ5эр тиэрдэргэ, бол5отолоох буоларга иитии. Айыл5а5а харыстабыллаах сыhыаҥҥа иитии.
Эрдэ ыытыллыбыт улэ:
Халлааны, күөх хонууну гуаhынан кырааскалааhын, маhы клейдээhин.
Туттуллар материаллар:
Билбэччэй куукула, слайд презентация, салфетка, кыра гына кырыллыбыт кумаа5ылар, күн, клей, инчэ5эй салфетка, кыра кумаа5ы, поднос,о5олорго худуоhунньук бэргэhэтэ, музыка чыычаах саӊата.
Дьарык хаамыыта:
Итээччи: О5олоор,бүгүн биhиэхэ Билбэччэй ыалдьыттыы кэллэ.
Билбэччэй: Дорооболорун, о5олоор! (э) О5олоор, мин тугум уларыйбытый?(Э) худуоhунньук Билбэччэй буоллум.
Мин таабырын кэhиилээх кэллим. Истин эрэ: Күммүт сылаастык тыкта, хаарбыт уулунна, үрэхтэр сүүрдулэр, сибэккилэр үүннүлэр. Дьыл ханнык кэмэй?
О5олор: Саас.
Б: Саамай сөп. Билигин мин сааскы айыл5аны уруhуйдаабыппын эhиэхэ көрдөрүөм. Ба5ара5ыт?
И: Тыый, о5олоор, билбэччэй уруhуйун сөпкө уруhуйдаабыт дуо? Сааскы айыл5а хайдах буолуохтаа5ый? (эппиэттэр).
Билбэччэй хомойор: О5олоор, баhаалыста миэхэ көмөлөhүн эрэ.
Мин таабаарыстарым кэлиэх буолбуттара. Мин сааскы айыл5абын көрүөх буолбуттара.Мин сыыhа уруhуйдаабыппын дии.
Иитээччи: Билбэччэйгэ көмөлөhөбүт дуо?
О5олор: көмөлөhөбүт.
Билбэччэй үѳрэр: Мин ѳссѳ таабырыннаах кэлбитим.Таайын эрэ.Сѳпкѳ таайдаххытына эппиэтэ кѳстүѳ5э.
Көҥүлүнэн устар көмүс кытыйа баар үhү. Бу тугуй? (Күн) Слайд.
Күннээҕэр күүстээх, тыаллаа5ар мөлтөх, ата5а суох да буолларбарар, хара5а да суох буоллар ытыыр баар үhү. (Былыт). Слайд.
Саас үүнэн кө5өрөр, күhүн алтан дуйданар, тыалга- куска суйданар. (сэбирдэх). Слайд.
Сааскы маҥнайгы сибэкки баар үhү.(Ньургуhун). Слайд.
Билбэччэй: О5олоор, маладьыастар, олус тургэнник толкуйдаан сөп эппиэттэри биэрдигит. Мин ойуубар күн, былыт, ньургуhун, сэбирдэх тиийбэт эбит дии. Айуу сылайдым а5ай. Кыратык хамсана түhүѳххэйин
(Физминутка)
Күммүт уота сыдьаайда – сардаҥаларын ыста.
Тыалбыт маhы хамсатта: уҥа – хаҥас, уҥа – хаҥас.
ИИ:Айыл5абыт үөрэрин курдук үлэлиибит дуо? Бары остуолбутугар барыа5ын.
Билбэччэй: О5олоор, кырааска5ыт суох эбит дии. Айыл5абын хайдах оноробут оччо5уна?
Иитээччи: Билбэччэй, кырааската да суох биhиги билигин сааскы айыл5аны оноруохпут. Бастаан көрөбүт. Биhиэхэ туох баарын.
О5олор: Бэлэм ойуу. (халлаан уонна күөх хонуу баар) Подноска улэлиир тэрилбит баар. (Кыптыый, клей, салфетка, кыра гына кырыллыбыт от күөҕэ уонна саhархай өҥнөөх кумаа5ылар бааллар, Клейдиибит барытын.
И: Саамай сѳп. Күн, былыт кырыйабыт. Бары сэрэнэн үлэлииргэ бэлэмнэнэбит. Слайд көрөбүт.
Схема: 1 күн, 2 былыт, 3 сэбирдэх, 4 сибэкки.
Оҥорон көрдөрөбүн. О5олор бары үлэлииллэр. Музыка тыаhыыр.
О5олор үлэлэрин выставка оҥоробут. Чыычаах ырыата холбонор.Билбэччэй махтанар о5олорго.