Хальмг келн 1 класс
Багш: Утян И.М.
Кичәлин төр: Чини эцкин эрдм ямаран?
Күцл:
1. Күүкдлә ямаран эрдм бәәдгинь дасх.
2. Күүкдин кел өргҗүлх.
Дөңцлмуд: шин үгмүд, зургуд, презентац.
Шин үгмүд: эмч кү эмннә, ширдәч ширднә, тосхач тосхна, уяч юм уйна,
хөөч хө хәрүлнә, адуч мөр хәрүлнә, үкрч үкр хәрүлнә, тооч мөңг тоолна, арһлач арһлна, заһсч заһс бәрнә, залач маши зална.
Кичәлин йовуд
Мендллһн.
Күүкд, бостн, һо гиһәд зогстн. Күүкд, мана эндрк кичәлд дала гиичнр ирсн бәәнә, тадн эднлә цуһтан мендлтн. Тадн бичә әәтн, сәәнәр көдлтн, цугтан чанһур келтн. Медгдҗәнә? (Медгдҗәнә)
Мендвт, көвүд-күүкд. (Мендвт багш). Нә, ода фонозарядк кехмн.
Фонозарядк .
Һ. Һәрә,hар! Һаза hалун hалд hәрәдҗәнә.
Җ Җааҗа җаалыг җаҗлҗана, Җииҗә җирмәхәг җаҗлҗана.
ң Аңһа аңһасн аң аңнад миңһн мөңгң шиңгәҗ.
Ө. ϴлзә, өргә өдмг өрг.
Ә-әә, Ө-өө, Υ-үү. (Сән-сәәхн, хөн-хөөч, күн-күүкн)
Дассан давтлhн.
1. - Ода күүкд, мадн дассан давтхм.
- Ямаран өдр эндр? (Киитн-дулан, хур уга-цасн уга, салькта- салькн уга, нарта - нарн уга)
- Чи ямаран бәәнәч? (Би сән бәәнәв)
- Чини нерн кемб? (Мини нерн Арлтан)
- Чи кедүтәвч? (Би долатав)
- Чини өрк бүл ик? (Уга ик биш, баһ, ик)
- Чини өрк- бүл ямаран? (Мини өрк бүл ик)
- Чини өрк-бүлд кедү күн бәәнү? (Дөрвн күн бәәнә)
- Чини өрк бүлд кен бәәнә? (Эцк, эк, ах,эгч, дү көвүн, дү күүкн)
- Чи ууһн үрнч? (Уга, би дундк үрн)
- Чи отхн үрнч? (Э-э, би отхн үрмб)
- Чи һанцхн үрнч? (Уга, би ууһн үрмб)
- Чи дундк үрнч? (Уга, би һанцхн үрмб)
- Чини эцк кедүтә? (Мини эцк һучн негтә)
- Чини эк кедүтә? (Мини эк хөрн йистә)
Шин төр.
Яһҗ санҗанат эндр бидн юуна тускар күүндхм. Чик. Мадн эндр эрдмин тускар күүндхмн. Эрдмин нерд дасхмн. Мана кичәлин төр «Чини эцкин эрдм ямаран?»
Би таднд зургуд үзүлнәв тадн намаг соңстн, нанта хамдан эрдмин нерәдлһн давтн.
А) Күүкд, ода цаһан самбрт хәләтн, шин үгмүд бичәтә умштн
Эмч
Ширдәч
Тосхач
Уяч
Цуһар хамдан давчктн. Эн кен? (Эмч , Ширдәч, Тосхач, Уяч)
Күүкд кен меднә Эмч ю кенә? – Эмч кү эмннә
Ширдәч – ширднә
Тосхач – тосхна
Уяч – юм уйна
Дассан батллһн.
На 1 слайде все 4 профессии – ирлцүлтн
Цугтан келтн
Ә) күүкд, самбрт зург өлгәтә, хәләһәд, келтн. Эн юмб? (эн хөн) хө хәрүлдг күүг – ХӨӨЧ гинә. Давчктн - ХӨӨЧ
Эн юмб? (эн мөрн). Мөрн хәрүлдг күүнә эрдм – АДУЧ нерәднә.
Эн юмб? (эн үкр). Үкр хәрүлдг күүг - ҮКРЧ – гинә
Эн юмб? (эн заһсн). Заһс бәрдг күүг мадн ЗАҺСЧ – келхм.
давтый. Кен ю кенә?
Хөөч хө хәрүлнә.
Адуч мөр хәрүлнә.
Үкрч үкр хәрүлнә.
Заһсч заһс бәрнә.
Физминутк.
Һаран деегшән һәрәднәв, Һаран ардагшан суунав, Һаран өмнәгшән боснав, Һаран дорагшан зогснав, Толһаһарн гекәд, гекәд, Ээмәрн холькад, холькад, Альхарн ташад, ташад, Көләрн тавшад, тавшад, Эргәд, эргәд, биилнәв! | Шар харһа домбриг Шавдн бәәҗ цокита, Шар, улан көвүд-күүкд Шаһаһарн мөлҗитә! Хәрслә, хәрслә! Хатхн ишк, хатхн ишк, Хаһрхаһнь олҗ ишк, Цумлн ишк, цумлн ишк, Цумрхаһнь олҗ ишк. Хәдрис, авад од! |
Зәңгс тогталhн.Υгмүд чик даранднь тәвтн.
Эмннә, кү, эмч.
Юм, уяч, уйна.
Хәрүлнә, үкрч, үкр.
Мөңг, тооч, тоолна.
Зална, маши, җолач.
Заһсн, бәрнә, заһсч.
Ода күүкд мадн «Дольган» гидг наад наадхмн. Нег негнәс чини экин эрдм ямаран? гиһәд суртн.()
Ода нег күн самбрт һарх, тадн эн күүнәс , нер келәд, чини экин эрдм ямаран? – гиһәд суртн. Медгдҗәнә?
Заяна самбрт һар. Цуһар хамдан Заянаһас суртн (Заяна – Мини экин эрдм -багш).
Аудиобичгдлһн соңсллһн.
Ода иим даалһвран күцәхмн: аудиобичгдлһн соңһсад, сурврмудт хәрү өгтн.
Сурврмудт хәрү өгллһн.
1. Җииҗән аав (Эндр Һәрән һарсн өдр.- Альмина)
2. Өлзәт ямаран белг белглҗәнә? (Өлзәт дегтр белглҗәнә. - Миша)
3. Кен йөрәл келҗәнә?(Герлә йөрәл келҗәнә.-Арина )
4. Үлмҗин һарсн өдр кезәв? (Үлмҗин һарсн өдр үвләр – бар сарин арвн хойрт - Айс.)
Аудиобичгдлһн соңсллһн.
Ода, күүкд, иим даалһвран күцәхм: дәкәд нег аудиобичгдлһн соңһсад, зург хәләһәд, зургудт зурсн күүнә эрдм ямаран? келҗ өгтн
Җииҗән аав – адуч
Герлән эк – эмч
Нүүдлән дурта эрдм – уяч
Һәрән эцк – залач
Үлмҗин эцк - тосхач
Кичәлин ашнь hарhлhн. Тодллhн.
Не, күүкд эндр бидн ю дасувидн? Ямаран эрдмин нерәдлһн эндр медвт? Ода давтад авчкхмн.
Герин даалһвр. Гертән тадн эрдмин нерд дастн. (48 х. 1-гч д. дасх)
Рефлексия.
Күүкд, эндрк кичәлд тадн йир сәәнәр көдлвт.
Таднд мана кичәлд соньн болсн болхла, тадн сәәнәр көдлсн болхла
иим улан өңгтә сәәхн кампадяр эн торт сәәхрүлтн.
Эндрк кичәлд күнд болсн болхла, тадн муурсн болхла
иим чүүкл өңгтә балта эн тортд тәвтн.
Хальмг авъясар ирсн гиичиг хоосн һарарн һарһдм биш.
Тиигәд, күүкд, ирсн гиичнрт белг белглтн.
Мана кичәл төгсв. Менд байрта харһий!