Муниципальное бюджетное дошкольное образовательное учреждение
«Детский сад №1 «Мичийээнэ» с. Кысыл-Сыр
муниципального образования «Намский улус» Республики Саха (Якутия)”
Воспитатель – Сысолятинга Вероника Андреевна
«Быһыы туһунан билиини чиҥэтии»
бэлэмнэнии бөлөх оҕолоругар ахсаан дьарыга
2023
Сыала: Геометрическай быһыылар тустарынан оҕолор өйдөбүллэрин чопчулааһын.
Соруктара:
Үөрэтэр:1-тэн 10-ҥа диэри уонна 10-тан 1-гэ диэри төттөрү ааҕары салгыы үөрэтии, чыыһыла көппүтүн буларга, хайысханы араарар дьоҕурдарын салгыы эрчийии (үөһээ, аллараа, хаҥас, уҥа).
Сайыннарар: Болҕомтолоох буолууну сайыннарыы,мэһийиигэ араас кыыллар уратыларын сөпкө оҥорору чиҥэтии.
Иитэр:мэһийии үөрүйэхтэрин, ньымаларын туттан коллективынан бииргэ куолаан айымньылаах композицияны айан оҥорууга иитии.
Үөрэх уобаластара: оҕо уопсастыбаҕа сылдьарын – бодоруһарын сайыннарыы, билэр – көрөр дьоҕурун сайыннарыы, тылын – өһүн сайыннарыы, кэрэни өйдүүр дьоҕурун сайыннарыы, этин – сиинин сайыннарыы.
Тыл саппааһыгар үлэ:
Эрдэ ыытыллыбыт үлэ:
Туттуллубут тэрил: презентация, араас өҥнөөх геометрическай быһыылар, сыыппаралар, зоопарка кыыллара ойууламмыт хартыыналара; мэһиийии холобурдара (ким эрэ кыыллары мэһийиигэ ыарырҕатар түгэнигэр туттуллар).
Тунэтиллэр тэрил:карточкалар, суоттуур палочкалар; пластилин, стекалар, оҥоһуктары уурарга уопсай олох.
Ньымалар: сэһэргэһии, кѳрдѳрүү, быhаарыы.
Туттуллубут литература: З.А. Ефанова «Комплексные занятия по программе «От рождения до школы» под редакцией Н.Е. Вераксы, Т.С. Комаровой, М.А. Васильевой» (подготовительная группа), Волгоград : Учитель, 2015. – 303с.
№ | Дьарык хаамыыта | Дьарык хаамыыта | Туттуллар ньымалар | Былааннаммыт түмүк | ||
Иитээччи хамсаныыта | Оҕолор хамсаныылара | Бириэмэтэ | ||||
1. | Киирии чааһа | – Оҕолор, кэлбит ыалдьыттарбытын кытта дорооболоһуоххайыҥ. –Уонна бары сиэттиһэн төгүрүччү туран, дьарыкпыт таһаарыылаахтык аастын диэн, бэйэ-бэйэбитигэр мичээрдэ бэлэхтэһиэххэ. – Оҕолоор, бүгүн нэдиэлэбит ханнык күнэй? – Саамай сөп, вторник (оптуорунньук), ол аата бүгүн биһиэхэ ханнык дьарык буоларый? – Сөп, маладьыастар. – Мин эһигини бүгүн зоопаркаҕа баран кыыллары кытта билсиһэргэ ыҥырабын. Ол иннинэ бастаан сорудахтары толоруохтаахпыт. Сөбүлэһэҕит? | Оҕолор группаҕа хааман киирэллэр, ыалдьыттары кытта дорооболоһоллор. Оҕолор бэйэ-бэйэлэригэр мичээрдэһэллэр. Оҕолор эппиэттэрэ: вторник. Оҕолор эппиэттэрэ: ахсаан. Оҕолор эппиэттэрэ: | 1 мүн. | Сэһэргэһии | Оҕолор ыалдьыттары кытта этитиитэ суох дорооболоһоллор Нэдиэлэ күннэрин биллэллэр |
2. | Дидактическай оонньуу «Миэстэҕин бул». | –Бастакы сорудахпыт «Миэстэҕин бул». – Ыһыллыбыт сыыппаралары ылан 1-тэн 10-ҥа дылы миэстэҕитин булан тураҕыт. Музыка тыаһаан бүттэҕинэ бары сөпкө миэстэҕитин булан турбут буолуохтааххыт. Музыка холбуубун, араарабын. Сөпкө турбуттарын чиҥэтэн 1-тэн 10-ҥа диэри ахсаан аахтарабын. – Оҕолор, аны төттөрү 10-тан 1-гэ дылы миэстэҕитин булан туруохтааххыт. Музыка холбуубун, араарабын. Сөпкө турбуттарын чиҥэтэн 10-тан 1-гэ диэри ахсаан аахтарабын. | Оҕолоор сорудаҕы истэллэр. Оҕолор сыыппаралары ыланнар 1-тэн 10-ҥа дылы миэстэлэрин булан туруохтаахтар. Оҕолор 1-тэн 10-ҥа дылы уонна төттөрү 10-тан 1-гэ дылы ааҕаллар. | 2 мүн. | Көрдөрүү, быһаарыы | 1-тэн 10-ҥа дылы, 10-тан 1-гэ дылы ааҕаллар |
3. | Сүрүн чааһа | – Остуолга миэстэлэргитигэр баран олоруҥ. Эһиги иннигитигэр геометрическай быһыылар сыталлар. Ханнык быһыылар сыталларын хатылыаҕыҥ эрэ (түөрт муннук, үс муннук, көнө муннук, ньолбуһах, төгүрүк, ромб). – Оҕолор, болҕойон истиҥ, уонна бу сытар илиискэ быһыыларгытын сөпкө ууруохтааххыт. – Ньолбуһаҕы көнө муннуктан хаҥас диэки ууруҥ, ол эрээри үс муннуктан уҥа диэки буолуохтаах. – Бэйэҕит эппиэккитин бу холобуру кытта тэҥнээн көрүҥ. Сөптээх эппиэти слайдаҕа көрдөрөбүн. Сөпкө оҥорбуккут дуо? Сыыспыттар көннөрүҥ. – Салгыы, болҕойон истэбит. Түөрт муннугу ромбиктан хаҥас диэки уурабыт, ол эрээри төгүрүктэн уҥа диэки буолуохтаах. Сөптээх эппиэти слайдаҕа көрдөрөбүн. – Эмиэ эппиэккитин бу холобуру кытта тэҥнээн көрүҥ. – Ким сыыспыт көннөрөр. – Оҕолор, салгыы сорудахпытын толоробут. – Эһиги иннигитигэр 10 суоттуур мастар сыталлар. Эһиги бу 10 маһы барытын туһанан 3 тэҥ түөрт муннугу оҥоруохтааххыт. Сөптөөх эппиэти слайдаҕа көрдөрөбүн. – Холобуру кытта тэҥнээн көрүҥ. Барыгытыгар табылынна дуо? – Билигин иннигитигэр илиискэ баар таблицаны көрөбүт уонна толору төгүрүк тахсарыгар сөптөөх чаастарын кириэһинэн бэлиэтээҥ. | Оҕолор остуолга тиийэн олороллор. Оҕолор быһыылары хатылыыллар. Оҕолор сорудаҕы толороллор. Оҕолор эппиэттэрэ: Сыыспыт оҕолор көннөрөллөр. Оҕолор сорудаҕы толороллор. Сыыспыт оҕолор көннөрөллөр. Оҕолор сорудаҕы толороллор. Оҕолор эппиэттэрэ: Оҕолор сорудаҕы толороллор. | 5 мин | Кѳрдѳрүү, быhаарыы. | Геометрическай быһыылары билэллэр, хайысханы араараллар. 10 суоттуур мастан 3 түөрт муннук туталлар |
4. | Дидактическай оонньуу «Аттыгар турар чыыһыланы эт». | Слайдаҕа паровозтары көрдөрөбүн. Оҕолор көппүт чыыһылалары ааттыахтаахтар. – Оҕолор, көрүҥ эрэ, ханнык чыыһыла көппүтүй? – Онтон бу паровозка ханнык чыыһыла суоҕуй? Ити курдук паровозтардаах 3 слайда көрдөрөбүн. | Оҕолор слайда көрөн, көппүт сыыппаралары этэллэр. Оҕолор эппиэттэрэ: Оҕолор эппиэттэрэ: | 1 мүн. | Кѳрдѳрүү, быhаарыы. | Оҕолор көппүт чыыһылалары билэллэр.. |
Графический диктант (хайысхаҕа үлэ). | 1 кл хаҥас диэки 1 кл уҥа диэки 4 кл үөһээ 2 кл үөһээ 1 кл хаҥас диэки 2 кл уҥа диэки 1 кл үөһээ 2 кл аллараа 1 кл хаҥас диэки 1 кл уҥа диэки 1 кл үөһээ 2 кл үөһээ 3 кл хаҥас диэки 1 кл уҥа диэки 3 кл аллараа 2 кл аллараа 5 кл хаҥас диэки 1 кл уҥа диэки 6 кл аллараа 5 кл үөһээ 1 кл уҥа диэки 1 кл уҥа диэки 2 кл үөһээ 3 кл аллараа 1 кл уҥа диэки 2 кл уҥа диэки 2 кл аллараа 1 кл үөһээ. Слон тахсыахтаах. – Туох таҕыста оҕолор? | Оҕолор графическай диктант суруйаллар. Оҕолор эппиэттэрэ: | 3 мүн. | Быһаарыы | Уҥа-хаҥас, үөһээ-аллараа арааран суруйаллар |
5. | Хамсаныылаах оонньуу «Молекула». | – Оҕолоор, сылайдыгыт дуо? Кыратык сынньанан оонньоон ылыаҕыҥ. Манна миэхэ чугаһааҥ. – Музыка тыаһыаҕа, тохтоотоҕуна, сыыппара көрдөрүөм, эһиги хас сыыппарыны көрдөрөбүн да, оччо буолан пааралаһан туруортааххыт. Музаката тыаһатабын – тохтотобун. | Оҕолор, музыка тыаһаатаҕына сүүрэлэр. Үҥкүүлүүллэр. Тохтооҕуна, сыыппара көрөннөр паараннан тураллар. | 2 мүн. | Кѳрдѳрүү, быhаарыы. | Оонньуу быраабылатын тутуһан оонньууллар |
6. | «Зоопарка» мэһийии. | –Оҕолор, дьэ билигин бары хараххытын симиҥ уонна өйбүтүгэр зоопаркаҕа сылдьабыт диэн оҥорон көрүҥ. Ханнык кыыллары көрдүгүт? –Оҕолоор, сөбүлүүр кыылларгытын сыбаан оҥорон, бэйэбит зоопарка оҥоробут дуо? – Чэ, саҕалааҥ. Эһиэхэ көмө буоллун диэн аҕыйах кыыыллары көрдөрө аҕаллым. Кыыллары көрдөрөбүн. Мэһийэргэ ыарырҕатар оҕолорго көмөлөһөбүн | Оҕолор өйдөрүгэр ханнык кыыллары көрөллөрүн кэпсииллэр. Оҕолор эппиэттэрэ: | 15 мүн | Сэһэргэһии, кѳрдѳрүү, быhаарыы. | Баҕарбыт кыылларын мэһийэллэр. |
7. | Түмүктүүр чаас | Оҕолор мэһийэр кэмнэригэр түмүк оҥоробун. – Оҕолор ханнык геометрическай быһыылары бүгүн хатылаатыбыт? –Бары бииргэ 1-тэн 10-ҥа дылы уонна төттөрү 10-тан 1-гэ дылы ааҕыаҕыҥ. –Графическай диктаҥҥа ханнык кыылы таһаарбыппытый? – Оҕолор, дьарыкка саамай тугу өйдөөн хааллыгыт? –Дьарыкка ханнык сорудаҕы ыарахан дии санаатыгыт? – Мэһийбит кыылларбыт фигуркаларын көрүөҕүҥ. –Оҕолоор. биһиги зоопаркабытыгар ханнык кыыллар баалларый? – Манан бүгүҥҥү дьарыкпыт бүтэр, барыгытыгар махтанабын! | Оҕолор эппиэттэрэ: Оҕолор 1-тэн 10-ҥа дылы уонна төттөрү 10-тан 1-гэ дылы ааҕаллар Оҕолор эппиэттэрэ: Оҕолор эппиэттэрэ: Оҕолор эппиэттэрэ: Оҕолор эппиэттэрэ: | 1 мүн | Хоруйдары биэрии. Сэһэргэһии. | Хоруйдарга толору эппиэти бэрэллэр. |
.png)
