МБДОУ «Детский сад № 1 «Мичийээнэ» с. Кысыл – Сыр, Намского улуса»
ЗАВЕРЯЮ:
Ст. воспитатель ___________ Гоголева М. П.
от «____» __________________ 2023 г.
«Кэрэ сибэккилэри күндү ийэлэрбитигэр»
бэлэмнэнии бөлөх оҕолоругар
Аан дойду кэрэ аҥаардарга
аналлаах бырааһынньык сценарийа
Иитээччи: Сысолятина В.А.
Музыкальнай салайааччы: Колесова М.П.
Музыканнан оҕолор залга киирэллэр. Полукруг тураллар.
Ыытааччы: – Күндү ийэлэр, эбээлэр! Бу бүгүҥҥү үөрүүлээх – сааскы маҥнайгы бырааhынньыгынан, эhиэхэ эҕэрдэ буолуохтун! Санаабыккыт салалыннын, үөрүүгүт үксээтин, дьол – соргу тосхойдун, доруобуйа баар буоллун! Бука барыгытын сыллыыбыт.
Ырыа “Ийэҕэ анаан” Г. Ксенофонтова мел.
Музыканнан миэстэлэригэр баран олороллор.
Ыытааччы: – Оҕолор, ийэҕэ бэлэх бэлэмнээбиппит дуо?
Оҕолор бары:– Бэлэмнээбиппит.
Ыытааччы: – Тугу бэлэмнээбиппитий?
Оҕолор: – Тапталлаах ийэлэрбитигэр хартыына уруһуйдаабыппыт.
Ыытааччы: – Саамай сөп, ийэлэрбитигэр анаан биһиги оҕолорбут наһаа үчүгэй хартыына уруһуйдаабыттара. Билигин аҕалыам.
Мусуука тыаһыыр, маҥан кыраасканан,
онон манан сырдык күөх өҥүнэн уруһуйдаммыт хартыынаны киллэрэр.
Ыытааччы: – Хайа? Бу туох буолла, бэҕэһээ киэһээ биһиги оҕолору кытта кырааскалаабыппыт дии. Кустук араас өҥүнэн күлүмүрдүүрэ. Онтон бүгүн кырааскатын өҥө сүппүт, маҥан кумааҕы эрэ хаалбыт. Хайдах маннык бэлэҕи ийэлэрбитигэр бэлэхтиэхпитий, хайдах буолабыт, оҕолоор?
– Ээ мин биллим оҕолор, көмөҕө Худуоһунньугу ыҥырыаххайын, сөбүлэһэҕит? Ыҥырыахпыт иннинэ аптаах тылы этиэххэйин:
“Эне, бэне, крабля, крысь,
Худуоһунньук көһүн”
Мусуука тыаһыыр.
Саалга Тюбик Худуоһунньук киирэн кэлэр, илиитигэр палитралаах
Худуоһунньук Тюбик: Үтүө күнүнэн оҕолор!
Ыытааччы: – Сибэкки куоратыттан дьиннээх Тюбик Худуоһунньук биһиэхэ кэллэ дии. Үтүө күнүнэн.
Худуоһунньук Тюбик: – Оҕолоор маннык учугэй бырааһынньыкка тоҕо санаарҕаан олороҕут, тоҕо миигин ынырдыгыт?
Ыытааччы: – Убаастабыллаах Худуоьунньук! Биһиги кыра мэһэйдэри көрүстүбүт. Бэҕэһээ оҕолору кытары бырааһынньыкка хартыына уруһуйдаабыппыт. Онтон бүгүн кэлэн көрбүппүт, кырааската сүтэн хаалбыт. Биһиэхэ көмөлөһүөн дуо, кырааскабытын хартыынаҕа көстөр гына оҥоруон дуо?
Худуоһунньук Тюбик: – Оҕолорбор көмөлөһөн буоллаҕа дии. Мин уруһуйдуур киистэм боруостуой киистэ буолбатах, аптаах киистэ. Илиибин өрө ууннум даҕаны, аптаах тылы этиэм эрэ кэрэх, палитрабар баар кырааскалар тиллэн кэлиэхтэрэ, эһиги бырааһынньыккытын киэргэтиэхтэрэ, хартыынаҕытын уруһуйдуохтара.
Киистэтин өрө уунар. Слайдка кустук өҥнөөх араас дьүһүн көстөр.
Худуоһунньук: – Көрүҥ эрэ маннык араас элбэх чаҕылхан өҥнөрдөөхпүн. Мин өҥнөрбүн эһиги ырыаҕытынан, үҥкүүгүтүнэн көмөлөһэ хартыынабыт өссө тупсан, киэркэйэн көстүө. Миигин кытта сөбүлэһэҕит дуо?
Ыытааччы: – Оҕолоор, сөбүлэһэҕит дуо?
Оҕолор: – Сөбүлэһэбит.
Худуоһунньук киистэтинэн өрө уунар слайдка кыһыл өҥ көстөр.
Худуоһунньук: – Ханнык дьүһүннээх кыраасканый? Кыһыл дьүһүннээх кырааскабар көмөлөһүҥ эрэ.
Ыытааччы: – Сибэккилэр, сибэккилэр
Сиртэн үүнэн тахсаннар
ОҺуор курдук ыйаммыттар,
Сибэккилэр, сибэккилэр
Сир симэҕэ буоланнар
Ойуу-бичик аспыттар!
Үнкүү “Сибэккилэр”
Оҕолор үнкүүлээн бүтэннэр, хартыынаҕа сибэкки сыһыараллар.
Худуоһунньук киистэтин өрө уунар, экраҥҥа розовай өҥҥөөх хартыына көстөр
Худуоһунньук: – Мин розавай кырааскам кырааскалыыр бириэмэтигэр ырыата ыллааҥ эрэ.
Ыытааччы:
Ырыа
Ырыа кэнниттэн розавай сибэккилэри сыһыараллар.
Тюбик Худуоһунньук киистэтин өрө уунар,
экраҥҥа халлаан күөҕэ өҥ көстөр
Худуоһунньук: – Мин палитрабар элбэх кырааска баар, эҥин араас өҥ барыта баар. Ол гынан, саамай сибиэһэй уонна кэрэ дьүһүнү халлаан күөх диибин!
Ыытааччы:– Оннук. Халлаан күөх кырдьык наһаа кэрэ дьүһүн. Билигин биһиги халлаан күөх платоктарынан оонньуохпут.
Оонньуу “Платоктары сууйан ыйаа” (кыргыттар ийэлэрин кытта)
Уолаттар бухатыырдарын таҥаһын таҥналлар.
Оонньуу кэнниттэн хартыынаҕа халлаан күөх сибэкки сыһыараллар.
Миэстэлэригэр олороллор.
Худуоһунньук экранна киистэтин өрө уунар, фиолетовай дьүһүн көстөр.
Худуоһунньук: – Ханнык дьүһүнүй?
Оҕолор: – Фиолетовай
Худуоһунньук: – Фиолетовай дьүһүммэр көмөлөһөҕүт дуо?
Ыытааччы: – Биьиги хорсун хоодуот боотур уолаттарбыт үҥкүүлээн көмөлөһүөхтэрэ
Үҥкүү “Боотурдар”
Үҥкүү кэнниттэн фиолетовай сибэккини сыһыараллар.
Худуоһунньук: – Оҕолоор, өҥнөрбүтүн салгыы көрүөххэйиҥ.
Экраҥҥа киистэтин өрө уунар.
Экранна саһархай ньургуһун сибэкки көстөр.
Ыытааччы: – Оҕолоор, бу ханнык сибэккиний?
Оҕолор: – Ньургуһун
Ыытааччы: – Саамай сеп. Ханнык дьыл кэмигэр үүнэрий?
Оҕолор:– Саас
Музыка тыаһыыр Саас киирэр
Саас: – Үтүө күнүнэн оҕолоор!
Ыытааччы: – Ким ыалдьыттыы кэллэ?
Саас: – Мин саас кэллим, сылаас дойдуттан күнү, сылааһы аҕаллым. Чэйиҥ, оҕолоор, сааһы уруйдаан бары хороводка туруоҕуҥ эрэ.
Хоровод “Весенний хоровод”
Саас: (худуоһунньукка туһаайан)– Кэрэ Тюбик, аптаах киистэни уларсыаҥ дуо, киистэбинэн өрө уунуом, саһархай өҥү бэлэхтиэм.
Худуоһунньук биэрэр, Саас киистэни ылан өрө уунар
саһархай сибэккилэри баар гынар.
Саас: – Оҕолоор, бу саһархай сибэккилэри хартыынаҕытыгар уурун.
Оҕолор ыланнар хартыынаҕа сыһыараллар.
Худуоһунньук: – Бүтэһик өҥүм хаалла. Ханнык дьүһүн буолуой?
Экраҥҥа тиийэн илиитин өрө уунар. Оранжевай дьүһүн көстөр.
Оҕолор: – Оранжевай
Ыытааччы: – Оҕолоор миэхэ оранжевай моркуоп баар. Бу моруобунан оонньуубут дуо? Билигин бары төгүрүччү турабыт, музыка тыаһаатаҕына бэйэ-бэйэбитигэр моруобу бэрсиһэбит. Музыка тохтоотоҕуна ким моруобу тутан хаалбыт ол биһиэхэ үҥкүүлээн көрдөрүө.
Оонньуу “Үдҥкүүлүүрү таптыыбыт”
Оонньуу кэннэ оранжевай эминньэҕи хартыынаҕа сыһыараллар.
Худуоһунньук: – Оҕолоор хартыынабытын көрүөххэйиҥ эрэ, кырааската барыта баар дуо?
Оҕолор: – От күөх өҥ суох.
Худуоһунньук: – От күөх өҥнөөх туох баарый оҕолор?
Оҕолор: – От баар.
Экраҥҥа тиийэн илиитин өрө уунар. От күөх дьүһүн көстөр.
Худуоһунньук: – Оҕолор, сибэккибит өссө киэргэйэригэр тиийбэт от күөх өҥүн сыһыарыаҕыҥ эрэ.
Оҕолор от күөх эминньэҕи хартыынаҕа сыһыараллар.
Ыытааччы: – Уой, хартыынабыт наһаа үчүгэй буолбут дии. Худуоһунньукка көмөлөспүтүгэр махтаныаххайыҥ эрэ. Ийэлэрбитигэр бэлэхтиир хартыынабыт бэлэм буолла, көрдөрүөххэйиҥ.
Көрдөрөллөр
Худуоһунньук: – Оҕолоор, биһиги Сааһы кытта сири – дойдуну сааскылыы уруһуйдуу, киэргэтэ бардыбыт. Онон барар бириэмэбит кэллэ көрүөххэ диэри.
Худуоһунньук, Саас тахсан бараллар.
Ыытааччы: – Кунду ийэлэрбитигэр, эбээлэрбитигэрсааскы сандал бырааьынньыгынан оҕолор ункуулэрин бэлэхтиэхтэрэ.
Ункуу “”
Оҕолор миэстэлэригэр туран хааллаллар.
Ыытааччы: – Манан биһиги бырааһынньыкпыт түмүктэнэр, хаһан да ыалдьымаҥ, куруук маннык эдэр, эрчимнээх буолуҥ диэн туран оҕолорбут бэйэлэрин сэмэй бэлэхтэрин туттарыахтара!
Оҕолор бэлэхтэрин туттараллар.
– Өссо төгүл барыгытын сааскы маҥнайгы бырааһынньыгынан. Баҕарыа этибит дьолу, эйэни уонна сааскы үөрүүнү-көтүүнү ! Көрсүөххэ диэри!.
