Мәтінмен жұмыс

Мәтінмен жұмыс

1.       Бағалау пәнін таңдау

Бағалау пәні (біліктілік) бағалау рәсімінің ыңғайлылығы үшін құзыреттілікке дейін декомпозициялануы тиіс. Құзыреттер тобын (кәсіби және базалық) тексеретін кешенді тапсырмаларды әзірлеу орынды, сондықтан құзыреттерді олардың арасындағы байланыстарды талдау негізінде топтастыру қажет.

Бағалау пәнін біліктілікке, білімге дейін декомпозициялау біліктіліктің ерекшелігі қажет болған және негізгі біліктілік сынақтарына рұқсат қажет болған жағдайда мүмкін болады.

Оларды да топтастыру керек. Егер бағалау құралдары тек кәсіби стандарт негізінде әзірленсе, онда сипатталған еңбек функцияларымен ұқсас әрекеттерді орындау қажет. 

2. Бағалау объектісін таңдау

Бұл қадамда бірінші қадамда қалыптасқан әрбір құзыреттілік тобы (еңбек функциялары) үшін бағалау объектісін анықтау қажет.

Нысандар қызмет өнімі, қызмет процесі, өнім және процесс болуы мүмкін. Қызмет процесін объект ретінде таңдау құралдарды, жабдықтарды қолданудың дұрыстығын, қауіпсіздік техникасы ережелерін сақтауды және т.б. бағалауға мүмкіндік береді; уақытша факторларды сақтау. Бұдан басқа, егер өнім (нәтижелер) кейінге қалдырылған сипатқа ие болса және/немесе процеске қарағанда күрделірек бағаланса, процесті бағалау орынды болады.

Қызмет өнімін объект ретінде таңдау, егер өнім қалай алынғаны, қандай әдістер (технологиялар) пайдаланылғаны маңызды болмаса, бағалау жүргізуге мүмкіндік береді; егер процесті бақылау процедурасын қамтамасыз ету қиын болса (мысалы, ақыл-ой белсенділігі орындалады немесе ол ұзақ уақыт орындалады). Бұл жағдайда қажет болған жағдайда қызмет өнімін бағалау қорғаумен (негіздемемен) толықтырылуы мүмкін.

3. Орындау ұзақтығын, тапсырманы орындау орнын, қажетті жабдықты/ материалдарды және т. б. анықтау.

Бұл қадамда таңдалған бағалау объектілеріне сүйене отырып, бағалау процедурасының қандай шарттары – қажетті уақыт мөлшері, оңтайлы орын, қажетті материалдар мен жабдықтар - тексеру барысында алынған нәтижелердің жарамдылығы мен сенімділігін қамтамасыз ете алатындығын анықтау қажет.

Бағалау формалары мен әдістерін таңдау осы қадамда қойылған сұрақтарға жауап беруге байланысты.

4.Бағалау түрін таңдау

Біліктілік сынақтарын өткізудің оңтайлы нысанын таңдау қажет:

- күндізгі ("осында және қазір" қағидаты бойынша) ауызша немесе жазбаша немесе компьютерлендірілген емтихан;

- ұсынылған материалдарды сараптамалық бағалау әдісін қолдану арқылы сырттай нысаны (мысалы, бейне материалдар немесе құжаттар немесе жұмыстар портфолиосын сараптамалық бағалау);

- аралас форма (оның ішінде көп сатылы).

5.Бағалау әдісін таңдау

Әдісті таңдау барлық алдыңғы қадамдардан қисынды түрде келеді. Бірнеше әдістерді таңдауға, оларды біріктіруге рұқсат етіледі. Негізгі шарт-таңдалған объектілердің, шарттардың және бағалау нысандарының сәйкестігі. Бағалау әдістері әртүрлі, олардың ішінде тестілеу, демонстрациялық тапсырма, жағдайды модельдеу әдістері (оның ішінде іскерлік ойын), жобалар әдісі, Портфолионы қорғау, сараптамалық бақылау, сараптамалық бағалау және т. б. болуы мүмкін.

6.Бағалау көрсеткіштерін анықтау

Бағалау объектілерін таңдау ерекшеліктерінің сипаттамасы (2-қадамды қараңыз) индикаторлар мен бағалау критерийлерінің мазмұнын жалпыланған түрде қояды. Пән, объект, көрсеткіштер мен бағалау критерийлері бір-бірімен тығыз байланысты, бірақ таңдалған шарттар, формалар мен бағалау әдістері индикаторлар мен критерийлердің нақты мазмұнына әсер етеді, сондықтан осы алгоритмнің 6 және 7-қадамдарында көрсеткіштер мен өлшемдерді тұжырымдау қажет.

Көрсеткіш Біліктіліктің бар екендігінің дәлелі болып табылады, оны процестің немесе қызмет өнімінің бағаланатын негізгі параметрлерінің формальды сипаттамасы ретінде ұсынуға болады.

Көрсеткіштер бағалау объектісінің сапасының дәлелі деген не деген сұраққа жауап береді.

Көрсеткіштерді тұжырымдау диагноз қою принциптері мен кіші сандарды ескере отырып жүзеге асырылады.

7.Бағалау критерийлерін анықтау

Критерий-индикаторды нақтылайтын көрсеткіш бойынша бағалау жүргізілетін белгі. Критерийлер "иә-жоқ", "орындалды - орындалмады"деген бір мағыналы жауап қағидаты бойынша осы сапаға қосарлы баға беруге мүмкіндік береді. Критерийлерді тұжырымдау диагноз қою принциптері мен кіші сандарды ескере отырып жүзеге асырылады.

8.Үлгілік тапсырманы қалыптастыру

Алгоритмнің соңғы қадамында, кезең-кезеңімен жасалған логикалық операциялар негізінде, Біліктіліктің болуын анықтау, типтік тапсырмаларды тұжырымдау және бағалау процедурасының бағдарламасын құру үшін пән орындауы керек тапсырмалардың саны мен жалпы сипаты туралы қорытынды жасау қажет.

Типтік тапсырмада тапсырмалар нұсқаларына арналған жалпы мазмұн бар, мысалы, "көлік құралдарын жөндеу". Тапсырманың нақты нұсқаларында автокөліктің нақты атауы, оның ақаулығы мен жөндеу әдістерін анықтауға мүмкіндік беретін жағдайлар болады. Бағалау рәсімінің бағдарламасы, ең алдымен, бағалау рәсімін өткізудің таңдалған нысандары мен әдістеріне байланысты.

Activity 2.2

Төмендегі кесте бойынша сіз таңдаған бір модуль аясында аралық/қорытынды аттестаттауды өткізу үшін бағалау құралдарының жиынтығын толтырыңыз.

Бағалау құралдарын әзірлеу алгоритмінің кестесі